Schuivend zadel; kreupel paard?
Lucia de Haan • 5 januari 2021

Wat doe je als het zadel maar blijft schuiven op je paard? Je trekt de singel nog een gaatje strakker, probeert een ander dekje (misschien wel met antislip), kijkt nog eens kritisch of je beugels wel gelijk zijn, de zadelpasser is geweest, maar niets lijkt te helpen.. De eindconclusie: het paard is scheef en moet meer rechtgericht worden, of hij heeft gewoon “een moeilijke rug”. Maar er is nog een mogelijkheid waar je misschien niet bij stil hebt gestaan: een (subtiele) kreupelheid aan één van de achterbenen.
Uit een pilot studie bleek dat de drukverdeling onder het zadel verandert wanneer het paard (licht) kreupel loopt met één van de achterbenen. Dankzij dit gegeven werden verdere onderzoeken opgezet om te kijken of een schuivend zadel veroorzaakt kan worden door kreupelheid. 128 paarden deden mee aan de studie, waarvan er slechts 11 niet kreupel waren. Van de 39 paarden met een schuivend zadel, waren er 37 kreupel aan één of beide achterbenen. Wanneer de kreupele ledematen verdoofd waren, was het schuiven volledig verholpen. Bij de overige twee paarden bleek het zadel slecht te passen. Wanneer er een passend zadel op deze paarden werd gelegd, schoof het zadel niet meer. In deze gevallen was het slecht passen van het zadel waarschijnlijk de oorzaak van het schuiven. Verder ontdekten de onderzoekers nog een aantal interessante feitjes. Van de 37 paarden waarbij het schuivende zadel te wijten was aan kreupelheid aan het achterbeen:
- Schoof het zadel consistent naar één zijde
- In 86% van de gevallen schoof het zadel in de richting van het (meest) kreupele achterbeen (in een vervolgonderzoek was dit 60%)
- In 84% van de gevallen schoof het zadel maar in één rijrichting, zodra er van hand werd gewisseld bleef het zadel goed liggen
- Er werd geen verband gevonden tussen de mate van schuiven en de ernst van de kreupelheid
- Het zadel schoof bij alle paarden meer op voltes dan op rechte lijnen
- Het zadel schoof bij alle paarden meer in galop en bij lichtrijden dan bij doorzitten
- Het zadel schoof bij alle paarden meer met een lichtere ruiter
- Wanneer kreupelheid niet de oorzaak van het schuiven was, schoof het zadel juist meer met een zwaardere ruiter
Opvallend was dat de meeste ruiters de kreupelheid niet herkenden bij hun paard, en zij zich verbaasden over het volledig verdwijnen van het schuiven en de verbeterde prestaties tijdens de verdoving. Dit geeft aan dat zelfs een subtiele kreupelheid de volledige manier van bewegen kan beïnvloeden.
Uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat subtiele kreupelheden vaak niet opgemerkt worden. Popescu et al deed hier een grootschalig onderzoek naar. 82% Van de kreupelheden werd niet herkend door de eigenaar, maar de milde kreupelheden waren ook problematisch voor dierenartsen die niet getraind waren om subtiele afwijkingen op te merken. Wanneer je dus kampt met een zadelprobleem wat overeenkomt met bovenstaande kenmerken, kan het verstandig zijn om je paard eens te laten onderzoeken door een gespecialiseerd dierenarts!
- L. Greve & S.J. Dyson. An investigation of the relationship between hindlimb lameness and saddle slip. Equine Veterinary Journal 45 (2013) 570–577
- L. Greve & S.J. Dyson. The interrelationship of lameness, saddle slip and back shape in the general sports horse population. Equine Veterinary Journal (2014)
- S. Popescu et al. The owners' assessment of lameness in working horses. Lucrari Stiintifice - Universitatea de Stiinte Agricole a Banatului Timisoara, Medicina Veterinara (2016) Vol.49 No.1 pp.170-175 ref.33